English
Arabic
خطر وجود سرب در شیرآلات غیر استاندارد
به احتمال زیاد از اطرافیانتان شنیده اید که میگویند وجود سرب در شیرآلات برای سلامتی انسان مضر است؛ متاسفانه باید گفت این مطلب کاملاً صحت دارد و اگر از شیرآلات غیر استاندارد استفاده کنید احتمال بروز بیماری افزایش خواهد یافت. به همین دلیل سازمان استاندارد تمامی تولید کنندگان شیرالات را ملزم به رعایت ترکیبات آلیاژ برنج کرده و تقریبا تمامی برندهای مطرح و دارای نشان استاندارد این مسئله را رعایت می کنند.
زندگی انسان‌ها مملو از ابزار و وسایلی است که بنابر نیاز، طراحی و ساخته شده تا جایی که تصور زندگی بدون ابزار، غیرممکن به‌نظر می‌رسد. اما ساخت ابزارها از یک‌وسیله ساده مانند پیچ گرفته تا خودرو، نیازمند دارا بودن معیارهای استاندارد است.
ارایه هرکدام از این لوازم بدون نشان استاندارد، میتواند خطرات جسمی بسیاری را به‌دنبال داشته باشد و شاید پاسخ بسیاری از سوال‌ها در خصوص چرایی ابتلا به برخی بیماری‌ها در آزمایشگاه‌های کنترل‌کیفی یافت شود. یکی از ابزارهای مهم و بهداشتی زندگی که تاثیر مستقیمی بر سلامت انسان‌ها دارد، شیرآلات است که اگر موازین استاندارد آن رعایت نشود، مسبب بسیاری از بیماری‌ها میشود.
سنجش استاندارد کالاها، با ابزار و وسایل خاص و انجام آزمایش‌های متعدد صورت میگیرد تا نتیجه لازم برای کسب نشان استاندارد به دست آید. مثلا برای سنجش کیفیت یک‌صندلی ضروری است دست‌کم، 24 ساعت در معرض تحمل وزن و ضربه قرار گیرد تا کیفیت آن به‌درستی مشخص شود.
بر اساس استاندارد ملی که برگرفته از معیارهای اروپایی است، اولین بررسی‌ای که انجام میشود، روی مواد اولیه تشکیل‌دهنده شیرآلات است. براین اساس، لازم است تمام قطعاتی که در مجموعه شیرآلات وجود دارد، اعم از شیلنگ، مهره‌های اتصال، بدنه شیر و سایر اجزا به گونه‌ای ساخته شود که در تماس با آب 90 درجه، هیچگونه تاثیری روی طعم، رنگ، مزه، بو و ترکیبات شیمیایی آب نداشته باشد.
«محمدرضا رفیعی» کارشناس‌ارشد استاندارد سازی می‌گوید: «جنس شیرآلات باید از آلیاژ برنج باشد که 58 تا 60 درصد ترکیبات عمده آن را مس تشکیل می‌دهد و عنصر بعدی تشکیل‌دهنده برنج، روی است که بین 37 تا 40 درصد آن را شامل میشود. اما حداکثر سرب موجود در آلیاژ برنج که برای سیال‌بودن و فرم‌پذیری بهتر به آن اضافه میشود، باید 2/5 درصد باشد و وجود این آلیاژ بیش از این میزان در برنج مجاز نیست زیرا سرب عنصری است که در آلیاژ برنج حل نمی‌شود. در تصاویر متالوگرافی میتوان به‌راحتی دانه‌های سرب موجود در برنج را مشاهده کرد که در اثر تماس با آب‌گرم حل و وارد آب‌شرب و سیستم گوارش انسان‌ها میشود.»
یکی از پارامترهای شیمیایی کیفیت آب، میزان سرب موجود در آن است.
وجود سرب در آب آشامیدنی کشور ما به طور عمده ناشی از وجود این فلز سنگین در لوله و متعلقات مربوط به لوله‌کشی‌های منازل، شیرآلات برنجی و برنزی مصرفی در انشعابات آب و نیز در داخل منازل به‌عنوان شیرهای انتهایی برداشت است. به‌دلیل اهمیت بهداشت آب آشامیدنی و مضرات سرب برای انسان، در این پژوهش ده نمونه شیر برنجی و برنزی مصرفی در انشعابات آب، به‌عنوان یکی از منابع نشت سرب در سیستم آبرسانی، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و میزان غلظت سرب ناشی از آنها در آب اندازه‌گیری شد. همچنین این پارامتر برای نه نمونه از شیرهای انشعاب پلی‌پروپیلن نیز که اخیراً تولید و مصرف آنها در کشور افزایش یافته، اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که میزان سرب ناشی از شیرهای برنجی و برنزی بسیار زیاد و از 7 تا 700 برابر غلظت مجاز این عنصر در آب آشامیدنی است. غلظت سرب ناشی از شیرهای پلی‌پروپیلن بسیار کمتر از شیرهای برنجی و برنزی بوده و در نیمی از نمونه‌ها در محدوده مجاز قرار داشت.
